EMDR Terapisi Nedir ?
Türkçe ismiyle Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme olan EMDR Terapisi Dr. Francine Shapiro’nun göz hareketlerinin rahatsız edici düşüncelerin etkisini azaltabileceğini tesadüf üzere keşfetmesi sonucunda geliştirilmiş tedavi yaklaşımıdır. EMDR terapisinde, kişinin geçmişte yaşadığı olumsuz yaşam olaylarına duyarsızlaşması, hassasiyetin azalması ve o güne kadar verdiği tepki dışında yeni tepkiler geliştirilmesi hedeflenir.
Dr. Shapiro söz konusu etkideki azalmayı travmaya maruz kalan kişiler üzerinde bilimsel olarak incelemiş ve sonrasında EMDR tedavisinde sağlanan başarıyı 1989 yılında Journal of Traumatic Stress isimle dergide yayınlamıştır.
1989 yılından bu yana EMDR ile travmatize olmuş birçok kişi tedavi edilmiş ve travma sebebiyle hayatlarında yaşadığı olumsuz durumlar yok edilmiştir. EMDR’yi anlamak için öncelikle travmayı anlamak gerekir.
Travma Nedir ?
Beklenmedik bir zamanda yaşanan, kişide korku, kaygı veya çaresizlik hissi yaratan, stres düzeyini arttıran, günlük rutini bozan zorlayıcı yaşam olayları travmatik deneyimler olarak isimlendirebilir. Trafik kazası, deprem, taciz gibi durumlar travmaya örnek verilebilir. Ancak bunların dışında da birçok olay kişiyi travmatize edebilir. Örneğin, şiddet görmek ya da aşağılanmak da kişinin travmatize olmasına neden olabilir.
EMDR Terapisi Nasıl Uygulanır ?
EMDR sistemli ve protokoller üzerine ilerleyen bir süreçtir. Adaptif Bilgi İşleme Modeli’ne göre insan beyni ona ulaşan bilgileri işleyip günlük hayatta işlevsel hale getirmek üzere çalışır. Bu durum midenin bir besini öğütmesi gibi düşünülebilir. Beyin de tıpkı böyle bilgileri sistemli bir şekilde öğütüp, işlevsel hale getirme üzere çalışır. Bu sistem normal çalıştığında, insanın ruh sağlığına ve yaşamına uygun bir şekilde süreç devam eder.
Travmatik veya sarsıcı bir olay yaşandığında ise bu sistem bozulabilir. Bu durum midenin sindiremediği bir besinle karşılaşması gibidir. Yaşanılan olay, kişide ruhsal ve bedensel olarak tepkilere neden olur. Bilgi işleme sistemi normal haliyle çalışamaz olumsuz deneyimin etkisi zamanla azalmak yerine aynı kalır ve bu etki kişinin bundan sonraki yaşamındaki davranışlarına yön verir.
EMDR’ye göre insan hayatında olumsuz duygu, düşünce, davranış ve işlevsel olmayan durumlara neden olan tepkiler vermesine, uyum bozucu olmasına neden olan durum işlenmemiş yaşam olayları ya da anılardır. Dolayısıyla bu rahatsızlığı ve uyum bozuculuğu gidermek amacıyla EMDR terapisinde söz konusu işlenmeyi sağlayacak uyarım verilir. Bu uyarımlar sonrasında kişinin yaşadığı olumsuz anıların bugünkü hayatına olan olumsuz etkisinin azalması hedeflenir.
EMDR Tedavisi Hangi Durumlarda Uygulanır ?
EMDR’ye göre psikolojik durumların birçoğu anılardan kaynak alır. Bu anıları çalışarak psikosomatik ve psikopatolojik durumları iyileştirmeyi hedefler ve EMDR ile tedavi edilen durumlar altta listelenmiştir.
- Fobiler
- Depresyon
- Kaygı Bozuklukları
- Kişilik Bozuklukları
- Panik Bozukluk
- Rahatsız Edici Anılar
- Yeme Bozuklukları
- Migren
- Fibromiyalji
- Performans Kaygısı
- Stres
- Alkol ve Madde Bağımlılığı
- İnternet ve Oyun Bağımlılığı
- Taciz
- Cinsel İşlev Bozuklukları
- Özgüven Problemleri
- Kompleks Travma
- Disosiyasyon
- Beden Algısı Bozuklukları
- Davranım Bozuklukları
EMDR Tedavi Aşamaları Nelerdir ?
1.Danışan Geçmişi : Danışanın hayatında var olan yaşantısal olaylar değerlendirilir.
2.Hazırlık : Danışana EMDR süreci hakkında bilgi verilir, uygulama kısmı anlatılır ve danışandan onay alınır.
3.Değerlendirme: Danışanın bugünlerde yaşadığı sorunla bağlantılı olabilecek anılar listelenir. Bunlardan biri ortak kararla seçilir, danışanın anı üzerinde düşünce, duygu inanç ve beden duyumları not edilir.
4.Duyarsızlaştırma: Birlikte seçilen anı çift taraflı uyarımlarla çalışılmaya başlanır. Danışanın anıya odaklanması ve sonrasında zihnine gelen çağrışımları fark etmesi hedeflenir. Bu aşamada anıyla bağlantılı olan negatif inanç, duygu ve duyumların değişmesi söz konusu olduğunda diğer aşamaya geçilir.
5.Yerleştirme: Negatif inançların yok olması ve pozitif düşüncelerin gelmesinin ardından bu düşünceler bu aşamada pekiştirilir.
6.Beden Tarama: Çalışılan anıya dair bir beden duyumu olup olmadı kontrol edilir. Varsa o duyum üzerine çalışır yoksa bir sonraki aşamaya geçilir.
7.Kapanış: Terapist hastaya geri bildirim verir, seanstan sonra olabilecek durumları anlatır ve ardından rahatlatıcı bir çalışma yapabilir.
8.Yeniden Değerlendirme: Kapanışı yapılan seansın bir sonraki görüşmede tekrar kontrolü yapılır. Söz konusu çalışma sonrasında olan düşünceler varsa değerlendirilir. Pozitif düşünceler kontrol edilir ve sorun görülmezse farklı bir anıya geçilir.
EMDR Seansı Ne Kadar Sürer ?
Bir EMDR seansı 75 – 90 Dakika sürer. EMDR yüz yüze ya da online şekilde uygunabilir.
EMDR Kaç Seansta Sonlandırılır ?
Her tedavi yaklaşımında olduğu gibi burada da sürecin tamamlanması kişiden kişiye farklılık gösterir. Ancak ortalama bir sayıyla 8-20 seans veya daha fazla denilebilir.