Agorafobi ( Açık Alan Korkusu ) Nedir ?

Agora Antik Yunan’da pazar yeri anlamında kullanılırdı. Agorafobi ise günümüzde kişinin kaçmasının zor olduğu, yardım ulaşmasının mümkün olmadığı, utandırıcı görünebileceği yerlerden aşırı korkması ve kaygılanması durumudur. Bu durumlar trafikte kalmak, metroya binmek, halka açık yerlerde bulunmak olabilir.  Agorafobi bir çeşit kaygı bozukluğudur.

Bir başka deyişle, kişinin güvenli yer olarak belirlediği yerlerin dışında bulunmaktan aşırı korkup kaygılanmasıdır. Genelde bu güvenli yer evdir. Güvenli yer dışındaki yerlere gitmekten kaçınırlar bu düşüncede sebebiyle aşırı kaygı duyup o davranışı yapmak istemezler. Korktukları eylemi yapmak zorunda kalırlarsa yanında bir arkadaşıyla gitmek gibi daha güvende hissedecekleri şekilde yapmaya çalışırlar.

Agorafobi hayat kalitesini ciddi derecede etkileyen önemli bir rahatsızlıktır.

 

Agorafobi Belirtileri Nelerdir ?  

Agorafobisi olan kişiler aşağıda listelenen davranışların birkaçı veya tamamından kaygı duyarlar ve bu davranışları yapmaktan kaçınırlar.

• Evden uzak olmak
• Kalabalık içinde tek başına olmak
• Evde tek başına kalmak
• Köprüde veya trafikte olmak
• Otobüs, araba veya trenle seyahat etme
• Markete gitmek
• Halka açık alanlarda bulunmak

Agorafobisi olan kişiler bu davranışları yaptığında aşağıdaki belirtileri yaşayabilir

• Kalp Çarpıntısı
• Mide Bulantısı
• Terleme
• Titreme
• Baş Dönmesi
• Nefes Darlığı
• Karıncalanma hissi

 

Agorafobi panik ataklarla birlikte görülebilir. Agorafobisi olan kişiler, tetiklendiği alanlarda panik atak yaşayabilir. Hatta panik ataklar eylemi gerçekleştirmeden önce de başlayabilir.

 

Kimlerde Daha Sık Görülür ve Ne Zaman Başlar ?

Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Toplumda görülme oranı yaklaşık %1-2’dir. Başlangıç yaşı genelde 10’lu ve 20’li yaşlar olsa da nadiren 40’lı yaşlar sonrasında da başlayabilir.

 

Agorafobi Nasıl Tedavi Edilir ?

Agorafobi psikolojik bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığı yaşayan kişiler hayatlarında birçok eylemden kaygı duydukları için çok kısıtlı olarak sürdürmek zorunda kalırlar. Bu durum onları depresyona sürükleyebilir. Aynı zamanda diğer insanlar tarafından da anlaşılmadıkları hissetmeleri söz konusudur. Önceden böyle olmadıkları dönemleri hatırlayıp kendilerinin neden şu an böyle olduklarını da anlamakta güçlük yaşarlar. Bu rahatsızlık tedavisi psikoterapi ile mümkündür.

Agorafobiyi tedavi etmek için kullanılan en yaygın yöntem Bilişsel Davranışçı Terapidir. BDT ile işlevsiz ve kısıtlayıcı düşünceler üzerine çalışır ve değişim hedeflenir. Sonrasında ise davranışsal ödevlerle agorafobinin kişinin hayatındaki olumsuz etkisinin aşamalı olarak azaltılması planlanır.

Agorafobi tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem EMDR Terapisidir. Bu yöntem özellikle travma temelli fobilerde etkilidir. Kişide rahatsızlığa neden olan anılara üzerine çalışılarak bugün yaşanılan kaygı tetikleyici davranışlara duyarsızlaştırmak hedeflenir.

Agorafobisi olan kişiler için psikolog ofisine gitmek tetikleyici olabilir bu sebeple ilk etapta görüşmelere çevrimiçi şekilde başlamak da mümkündür. Söz konusu yöntemler çevrimiçi olarak uygulanabilir.

 

 

Kaynakça

DSM- V Klinisyenler için Tanı Rehberi  James Morrison