Temizlik Obsesyonu /Temizlik Takıntısı Nedir ?
Temizlik obsesyonu Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), diğer bir deyişle takıntı hastalığı olarak adlandırılan rahatsızlığın bir çeşididir. Temizlik obsesyonu kişilerin gerekli temizlik aşamalarını bitirdikten sonra hala kirli, mikroplu ve pis olduğunu düşünmelerine neden olan bir hastalıktır. Temizlik hastalığı takıntılı şekilde temizlik tutkunu olma, her şeyin kirli olduğu hissine kapılma, her şeyi sürekli yıkama ve silme gibi eylemlerin sürekli tekrarlanması sonucu kendini gösterir.
Temizlik Hastalığı Belirtileri Nelerdir ?
Temizlik hastalığının belirtileri ilk olarak ellerin, evin, bedenin temizliği olarak kendini gösterir. Temizlik hastalığı yaşayan kişilerde gözlemlenen, obsesif kompulsif bozukluk saatler boyunca devam eden kişisel temizliktir. Temizlik hastaları için kişisel hijyenleri son derece önemlidir ve genellikle akıllarının bir köşesinde tam anlamıyla temiz olmadıkları düşüncesi yatar. Arkasında psikolojik nedenlerin yattığı pek çok durumun en önemli belirtilerinden biri de takıntılı davranışlardır. Temizlik hastalığı yaşayanlarda da bazı durumlara karşı takıntılı davranışlar görülebilir. Eve geldiğinde kapının önünde üstünü çıkarmak, direkt banyoya girmek ve bu işlemi evdeki tüm bireylere yaptırmak, köşe bucak temizliği hemen hemen her gün yapıyor olmak, banyo saatlerinin bir saati aşkın olması, ellerin yıkanmasının sıklığı ve yıkandığı zamanki süresinin fazla oluyor olması, defalarca abdest alıyor olmak, çamaşırları tekrar tekrar yıkamak, bulaşıkları çamaşır suyuyla yıkıyor olmak, dışarıdan alınan her paketli ürünün temizlenmesi, oyuncakların her gün yıkanması vb şekilde liste oldukça uzayabilir temizlik hastası kişiler genellikle hal ve tavırlarının mantık dışı olduğunun farkında olsalar da bu düşüncelerini kabul etmeyerek arka plana atmaya eğilimlidirler, bu nedenle davranışlarını değiştirmenin onlar için neredeyse imkansız olduğunu söylemek mümkündür.
Bu Takıntılı Düşünce ve Davranışlardan Kasıt Tam Olarak Nedir?
Takıntılar bazı kişilerde sürekli olarak kirli olma düşüncesiyle kendini gösterirken bazı kişilerde ise karşılaşılabilecek kötü durumlarla ilişkilendirilebilir. Örneğin temizlik hastası bir kimse ailesinden ya da sevdiklerinden birinin başına kötü bir şey gelmemesi için ellerini her defasında bir kez yıkamakla yetinmeyip en az üç kez yıkayabilir, bu sayede kendisini çok daha iyi hissedebilir. OKB hastalarının duş alma süreleri, diğer bireylere göre çok daha uzun sürer çünkü temizlendiklerinden emin olmak isterler. El temizliği elbette ki herkes için önemlidir fakat bu eylem gereğinden fazla tekrarlandığında ellerimizdeki ince derinin zarar görmesine neden olabilir. Temizlik hastalarında yaygın olarak görülen en önemli özellik ise bu kişilerin ellerini tekrar tekrar yıkamalarıdır.
Temizlik Takıntısı Tedavisi
6 ayı aşmadan gelen hastaların rahatsızlığının oldukça hızlı çözüm aldığı görülmektedir. Fakat uzun yıllar olan rahatsızlıkların düzelmesi de tedavi süresinin uzamasına neden olmaktadır. Tedavide psikiyatrik muayene sonucu, ihtiyaç dahilinde ilaç tedavisi başlanırken, psikoterapi ile bu tedavi desteklenerek iyilik hali hızlı şekilde kazandırılmaya çalışılmaktadır. Yapılan araştırmalar Bilişsel Davranışçı Terapi‘nin temizlik hastalığı noktasındaki faydasının oldukça yüksek oranda olduğunu da göstermektedir. İlaç tedavisinin gerekmediği durumlarda eğitimsel terapi yöntemlerinden biri olan ve psikanaliz olarak da bilinen davranışçı tedavilerden yararlanılır. Psikoterapi seanslarında bireyin kirli olduğu için temas etmediği alanla daha sık temas etmesi ve sonunda buna alışması amaçlanır. Temizlik hastaları için zorlu olabilecek tedavi süreçlerinde ailelerinin ve diğer yakınlarının da desteği çok önemlidir. İçinde bulunduğu durum nedeniyle bireyi suçlamak yerine daha yapıcı bir şekilde onu psikolojik desteğe ve bir uzmanla görüşmeye ikna etmenin hastalığın tedavi sürecini başlatan en önemli adımlardan biri olduğu söylenebilir. Bilinçli bir şekilde hareket edildiği takdirde çok daha kısa sürede etkili sonuçlar elde edilebilir.
